معرفی کتاب: آیشمن در اورشلیم

چه زمان شر را به ابتذال می‌کشیم؟ زمانی که شرارت عام شود. هنگامی که همه شرور باشند، در واقع هیچکس شرور نیست.
هنگامی که احزاب مکه برای کشتن پیامبر (ص) دست به دست هم دادند در واقع داشتند شر را به ابتذال می‌کشیدند. اگر همه ما همزمان شرور باشیم دیگر هیچکس شرور نیست.
به همین دلیل است که حتی پس از آنکه دادگاهی برای رسیدگی به جنایت های جنگی شکل گرفت، هرگز کسی حمله متجاوزانه را به عنوان جنایت علیه بشریت در نظر نگرفت. به هرحال دوستان همه ما روزی مجبور به آن کار خواهیم شد. همه ما شروریم پس هیچکس شرور نیست.
کتاب آیشمن در اورشلیم دقیقا می‌خواهد همین را بگوید. بگوید که محاکمه آیشمن شرارت را به ابتذال می‌کشد چرا که اگر حتی قبول کنیم که آیشمن شیطان است، باز هم نمی‌توانیم او را به خاطر شیطان بودن محاکمه کنیم.
عدالت مفهومی فراتر از آن است که آن را آلوده به دیدگاه های نژادی کنیم.
در محاکمه آیشمن چندین و چند تناقض وجود داشت که اگر جهان جهان عادلانه‌ای بود هرکدام از آنها می‌توانست منجر به آزادی او شود. به چه حقی موساد آیشمن را دزدیده بود؟ اگر آیشمن بدون تابعیت مشخص نبود، قطعا یهودیان نمی‌توانستند او را اعدام کنند.
به چه حقی او را در دادگاهی در اسرائیل محاکمه کردند؟ آیشمن نه تنها هیچ یهودی را نکشته بود بلکه حتی در میان کشته شده هایی که او در کشته شدن آنها دست داشت، یک اسرائیلی هم نبوده است.
همچنین اگر هدف محاکمه جنایت علیه یهودیان نبوده و جنایت علیه بشریت بوده، پس دادگاه اسرائیلی صلاحیت رسیدگی به جرم او را ندارد (کما اینکه اگر هدف محاکمه جنایت علیه یهودیان بوده نیز دادگاه صلاحیت نداشت)
با این همه کتاب ارزش خواندن نداشت. من تصور میکردم با یک کتاب فلسفی مواجه هستم که البته تا حدودی بودم اما جزئیات تاریخی را که احتمالا برای پیشبرد استدلال لازم بوده اما خواننده را خسته میکند، زیاد بود. حتی بسیاری از اشخاصی که اسمشان در کتاب ذکر شد، نمی‌شناختم. همین مساله کتاب را بسیار خسته کننده کرده بود.
در مجموع به نظرم به جای خواندن کتاب بهتر است ایده آرنت را بفهمید. خواندن کتاب چندان ارزش افزوده‌ای ندارد. خصوصا اینکه ۶۰ سال از چاپ آن می‌گذرد.
همچنین بعد از خواندن کتاب وقتی به سراغ نقدهایی که از کتاب شده رفتم، فهمیدم خیلی از افرادی که کتاب را نقد یا از آن تعریف کردند، اصلا کتاب را نفهمیده بودند. آرنت مخالف هولوکاست نیست، آرنت مخالف محاکمه جنایتکاران جنگی نیست، آرنت مخالف صهیونیست نیست، آرنت یهودیان را به خاطر انفعال محکوم نمی‌کند. آرنت تنها یک دید کلان‌تر دارد نسبت به تمام منتقدان. او بالاتر از اعمال شخصی را می‌بیند و آن هم ساختار است. آرنت مخالف ابتذال کلمات است. آرنت مخالف ابتذال شر است.